1. Integrale openbare ruimte
Stand van zaken
Apeldoorn is een ‘Buitenstad’ met veel groen en een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is. Het is het stamkapitaal van onze gemeente. Verduurzaming en ‘voorraadbeheer’ zijn centrale opgaven voor de toekomst. Het voorraadbeheer betreft het zodanig in standhouden van de voorzieningen dat een veilig en economisch verantwoord gebruik mogelijk is. Als uitgangspunt voor het onderhoud geldt het niveau B volgens het handboek openbare ruimte van CROW (2018) met extra accenten in het centrumgebied Als de kapitaalgoederen versleten raken dienen ze te worden vernieuwd of vervangen. Met het beheren van de stad gaan we de focus meer leggen op projecten die bijdragen aan de doelstellingen van de stad, bijvoorbeeld door de inzet van bestaande middelen zoveel mogelijk te combineren met het duurzaam en toekomstbestendig maken van de openbare ruimte. Hierbij wordt gebruik gemaakt van monitoringsinformatie over de huidige toestand, het functioneren en door projecten te waarderen op hun bijdrage aan deze doelstellingen. Ook proberen wij hierbij een risico-inschatting te maken.  Daarmee ontstaat een integraal wegingsmodel voor het prioriteren van projecten en benutten wij kansen voor en door een integrale aanpak. Daarmee ontstaat een goede basis voor een integraal vervangingsprogramma Openbare ruimte als vervolg op het MJOP-wegen. Dit heet assetmanagement.In de periode 2016-2018 is uit het onderzoek ‘Grip op kapitaalgoederen’ gebleken dat de vervangings- en vernieuwingsmiddelen voor de meeste kapitaalgoederen voldoende zijn. Voor de vervangingsopgave van groen zijn vanaf 2018 extra middelen beschikbaar in afwachting van een langere termijnplan. Voor bruggen en kunstwerken zijn de middelen voor de lange termijn onvoldoende. Behalve het normale onderhouds- en vervangingsregime krijgt de integrale vernieuwing van de openbare ruimte in de oudere wijken extra aandacht onder de noemer Revitalisering (zie ook programma 3).

2.a. Groen

Stand van zaken
Groen is een onderscheidende kwaliteit van Apeldoorn. Het is ons natuurlijke kapitaal. De budgetten voor regulier onderhoud zijn toereikend om te kunnen voldoen aan het gestelde onderhoudsniveau, maar niet voldoende om in de vervangingsopgave op de lange termijn te kunnen voorzien. In 2018 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het Uitvoeringsprogramma ‘Groen en biodiversiteit’. Dit programma richt zich met name op versterking van het Groen. Er is nu meer budget voor investeringen voor vervanging van boomstructuren. Bij aanplant van nieuwe bomen is uitgangspunt om zoveel mogelijk mee te liften met de lopende wegenherstel- of rioleringsprojecten (zoals de Parkenbuurt, Zwolseweg, Koninginnelaan). Daarnaast worden bomen aangeplant op kale of versteende locaties, zodat de bomen maximaal bijdragen aan verbetering van het stadsklimaat (zoals Laan van Orden, WC Orden, Zutphensestraat). Veel monumentale bomen op diverse locaties in Apeldoorn hebben het moeilijk. Deze bomen krijgen dit jaar een ondergrondse bemesting, zodat de bomen sterker worden en minder snel in verval zullen raken. Ter verbetering van de uitstraling van het groen krijgen diverse winkelcentra (zoals Maasstraat, ’t Fort, Adelaarsplein, Schubertplein, De Eglantier) een meer kleurrijke beplanting.Groen kent een grote betrokkenheid bij de bevolking die zich vertaalt in bewonersparticipatie (inmiddels meer dan 200 locaties). Het stimuleringsbudget dat vanaf 2019 beschikbaar is voor het vergroenen van de buurt nodigt uit tot veel initiatieven. Een zorgeliike ontwikkeling is de explosieve toename van de eikenprocessierups. Dit heeft niet direct gevolgen voor de kwaliteit van de groene opstanden, maar wel voor de volksgezondheid. De kosten voor bestrijding van de overlast blijven daardoor toenemen.

2.b. Wegen

Stand van zaken
In 2014 is gestart met de uitvoering van de maatregelen die zijn opgenomen in het Herstelplan Wegen (fiets-, voetpaden en wegen). Mede door de extra provinciale middelen is de kwaliteit van onze wegen in de afgelopen jaren grotendeels hersteld. Vooral de asfaltwegen zijn in kwaliteit toegenomen (wat ook de insteek was van het Herstelplan). Daarmee is de basis inmiddels redelijk op orde. We zetten een deel van het budget in voor het omvormen van asfalt naar elementenverharding en een deel op specifieke projecten waar grote kansen liggen om meerwaarde toe te voegen (bijvoorbeeld een grote plus in beeldkwaliteit, veiligheid of functionaliteit). Bij dergelijke ingrijpende projecten geven we inwonersparticipatie een grotere rol. Het zijn immers de bewoners en gebruikers die echt kunnen vertellen hoe hun straat een aantrekkelijk verblijfsklimaat krijgt. Daarbij vinden wij het logisch om het Herstelplan Wegen in de toekomst te verbreden naar een integraal vervangingsprogramma openbare ruimte. In de notitie‘Wegenonderhoud 2019 en verder’ is het programma met de belangrijkste individuele projecten voor drie jaar opgenomen. Voor 2020 staan in ieder geval de Eerste Wormenseweg, Molenstraat (tussen De Tol en Kanaal) en Gildelaan (tussen Wc Eglantier en Laan van Erica) op het programma.

3. Openbare verlichting

Stand van zaken
Apeldoorn zet de laatste jaren sterk in op het vervangen van minder energie efficiënte armaturen door dimbare LED armaturen. Ruim dertig procent van het areaal in Apeldoorn bestaat nu uit dimbare LED armaturen. Het energieverbruik is in 2018 met 125.000 kWh afgenomen ondanks de groei van Apeldoorn (Zonnehoeve, Zuidbroek). De komende jaren gaan wij door met het vervangen van minder energie efficiënte armaturen in de woongebieden, de ringwegen en hoofdwegen door een dimbare LED variant. Tevens gaan we ca. 600 slechte masten vervangen door nieuwe gepoedercoate masten en worden ca. 1.000 nog goede masten geschilderd. Met bovenstaande werkzaamheden dragen wij bij aan een mooi, aantrekkelijk en duurzamer Apeldoorn.

4. Bruggen

Stand van zaken
Het algemene beeld is dat er voldoende middelen zijn om de bruggen, tunnels en viaducten op orde te houden. Voor de langere termijn, na 2030, zijn de vervangingsgelden met betrekking tot renovatie van kanaalbruggen en spoorviaducten niet aanwezig. Voor 2020 staan in ieder geval de Freulebrug, diverse houten bruggen en het conserveren van diverse bruggen op het programma. Tevens gaan we bij duikerbruggen betonreparaties uitvoeren, bijvoorbeeld bij de duikerbrug in de Terwoldseweg.

5. Begraafplaatsen

Stand van zaken
In november 2018 is door de raad een geactualiseerde beheersverordening begraafplaatsen vastgesteld. Deze aangepaste verordening sluit aan bij de VNG modelverordening en biedt nieuwe keuzemogelijkheden voor begraven en asbezorging. De voorziening begraafplaatsen laat een positief beeld zien maar een vinger aan de pols blijft nodig. Een nieuwe visie met daarbij een beheerplan voor de begraafplaats Soerenseweg laat zien dat het extra kosten met zich meebrengt om deze begraafplaats op het gewenste peil te houden. Dat heeft gevolgen voor de voorziening. In 2020 houden wij de ontwikkeling van de voorziening tegen het licht.Wij blijven voortdurend werken aan verbetering van de dienstverlening en het productenaanbod. Het ontwikkelen van een natuurbegraafplaats in de nabijheid van Heidehof lijkt, mede door verruiming van de provinciale regels,  kansrijker geworden. Wij verwachten in het eerste kwartaal van 2020 duidelijkheid te kunnen geven over de haalbaarheid.Verschillende ontwikkelingen op en rond Heidehof, zoals natuurbegraven en wensen van het crematorium maken het nodig om de visie op Heidehof te herijken.

6. Water & riolering

Stand van zaken
In 2020 wordt het jaarprogramma van Rioleringsplan 2016-2020 uitgevoerd. Speerpunten van het plan zijn anticiperen op klimaatverandering door het afkoppelen van regenwater en de openbare ruimte meer geschikt maken voor de opvang van regenwater. Er wordt ingezet op het afkoppelen van 6 ha verhard oppervlak o.a. in de openbare ruimte, bij scholen en particulieren door middel van een subsidieregeling. Samen met het waterschap wordt gewerkt aan een verdere verduurzaming van de afvalwaterketen. Een reguliere taak is het dagelijks beheer en groot onderhoud van de riolering door vervanging en reparatie.

7. Verkeersapparatuur

Stand van zaken
Voor het beheer en onderhoud van verkeersapparatuur zijn contracten gesloten met diverse leveranciers. Dit geldt ook voor het vervangen en/of ombouwen van verkeersregelinstallaties (VRI) en het verhelpen van storingen. De komende jaren worden diverse afgeschreven VRI kasten vervangen door een iVRI's (intelligente Verkeers Regel Installaties). Een iVRI is een regelinstallatie die kan communiceren met voertuigen, fietsers en voetgangers. Op basis van de ontvangen data, via app’s, kunnen kruispunten efficiënter worden geregeld. De iVRI weet hoeveel en wat voor verkeer eraan komt en is onder andere gekoppeld aan Buienradar. Met deze optie kan bijvoorbeeld bij slecht weer meer groen voor de fietsers worden geven. In 2020 worden drie kruispunten aangepast en voorzien van een iVRI.

8. Parkeren

Stand van zaken
In 2018 heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor het vervangen van parkeerapparatuur in de bestaande Apeldoornse parkeergarages en een te leveren en plaatsen installatie voor de nieuwe parkeergarage Anklaar. Deze vervanging wordt over drie jaar uitgesmeerd en is inmiddels in volle gang. De oude installaties in de parkeergarages Orpheus en Marktplein zijn vervangen en de nieuwe installaties zijn operationeel. De parkeergarage Anklaar is dit najaar geopend, waarmee ook deze parkeerinstallatie operationeel is. De vervangingen van de installaties van de overige parkeergarages (Brinkparkgarage en Haven Centrum) zullen aansluitend volgen. Voor het onderhoud van deze parkeerapparatuur zijn/worden contracten afgesloten. Ook voor het beheer en onderhoud van de maaiveld-parkeerinstallaties loopt een contract bij de leverancier van deze automaten. Door een aanpassing van de betaalstandaard is het noodzakelijk om de pinterminals van deze apparatuur per 01-01-2020  aan te passen naar contactloos betalen.

9. Gemeentelijk vastgoed (gebouwen en sportvelden)

Stand van zaken
Met betrekking tot het onderhoud wordt gewerkt met Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s), conform de NEN 2767 overeenkomstig het in 2017 door u vastgestelde Uitvoeringskader Vastgoedbedrijf. Voor het merendeel van ons vastgoed zijn MJOP’s beschikbaar. Uitzonderingen hierop zijn objecten waarvoor afstoot/verkoop wordt overwogen en het vastgoed in projectontwikkelingsgebieden. Hier wordt alleen het hoognodige onderhoud uitgevoerd. De MJOP’s zijn leidend voor de wijze en mate van uitvoering van het onderhoud en vormen de (financiële) basis voor de onderhoudsvoorziening binnen het Vastgoedbedrijf.Voor een aantal objecten geldt dat het eigenarenonderhoud is belegd bij de huurder van het vastgoed. Dit geldt voor Orpheus, Coda en de Accresportefeuille. Voor Omnisport is een deel weer bij de gemeente belegd. De gemeente streeft in lijn met haar eigenaarsrol naar een goede regie en sturing op het door deze partijen uit te voeren eigenarenonderhoud van het gemeentelijk vastgoed.In het verleden is een deel van de gemeentelijke veldsportaccommodaties (velden en bijbehorende kleedgebouwen) geprivatiseerd naar verenigingen die de accommodaties in gebruik hebben. Een deel (circa 35 velden) is nog gemeentelijk eigendom. Beleid van de gemeente blijft om het onderhoud van het entouragegroen over te laten nemen door de verenigingen. Een groot aantal overeenkomsten met de verenigingen is hier al op aangepast.